سبد خرید شما خالی است.
جدیدترین مطالب و آموزش های کاربردی, مقالات نرم افزار و توسعه
زبان برنامه‌نویسی Rust چیست؟
🔧 زبان برنامه‌نویسی Rust زبانی برای امنیت و سرعت بالاتر
Rust یک زبان برنامه‌نویسی سیستمی، کامپایل‌شونده، چندسکویی و منبع‌باز است که تمرکز اصلی آن بر روی عملکرد بالا، ایمنی حافظه (memory safety) و هم‌روندی (concurrency) است. این زبان در ابتدا توسط شرکت موزیلا توسعه داده شد و اکنون توسط بنیاد Rust پشتیبانی می‌شود.
Rust در سال‌های اخیر به دلیل مزایای بی‌نظیر خود، به یکی از محبوب‌ترین زبان‌ها در بین توسعه‌دهندگان تبدیل شده است و چندین سال پیاپی در نظرسنجی Stack Overflow به عنوان محبوب‌ترین زبان برنامه‌نویسی انتخاب شده است.
✨ ویژگی‌های برجسته‌ی زبان Rust
- ایمنی حافظه بدون نیاز به Garbage Collector
Rust از مفهومی به نام «مالکیت (Ownership)» برای مدیریت حافظه استفاده می‌کند. این روش نیاز به garbage collector را از بین می‌برد، در عین حال جلوی خطاهای مرگبار مانند segmentation fault را می‌گیرد. - عملکرد بالا
کد Rust بعد از کامپایل بسیار بهینه و سریع اجرا می‌شود. سرعت اجرای آن در سطح زبان‌هایی مانند C و ++C است. - بدون داده‌ی ناامن (null و dangling pointer)
Rust از مفاهیمی مانندOptionوResultاستفاده می‌کند که برنامه‌نویس را مجبور به رسیدگی به خطاها و وضعیت‌های خاص می‌کند. - پشتیبانی قدرتمند از هم‌روندی (Concurrency)
طراحی Rust به گونه‌ای است که مشکلاتی مانند race condition در حین نوشتن برنامه‌های هم‌زمان تا حد زیادی از بین می‌رود. - ابزارهای توسعه‌دهنده قوی
شامل Cargo (ابزار مدیریت بسته)، Clippy (تحلیل‌گر کد)، Rustfmt (فرمت‌کننده کد) و مستندساز خودکار.
🎯 زبان Rust در کجاها استفاده می‌شود؟
۱. توسعه سیستم‌عامل‌ها و نرم‌افزارهای سیستمی
Rust برای توسعه‌ی سیستم‌عامل‌های سبک، ابزارهای سیستمی، درایورها، بوت‌لودرها و … به‌کار می‌رود.
۲. امنیت سایبری و نرم‌افزارهای ایمن
بسیاری از نرم‌افزارهای امنیتی مانند فایروال‌ها یا ابزارهای تحلیل امنیت به دلیل ایمنی حافظه بالا با Rust نوشته می‌شوند.
۳. برنامه‌های سمت سرور (Backend)
فریمورک‌هایی مانند Actix و Rocket امکان ساخت سرویس‌های HTTP سریع و ایمن را فراهم می‌کنند.
۴. توسعه بازی
موتورهای بازی‌سازی مانند Bevy یا Amethyst با Rust نوشته شده‌اند.
۵. WebAssembly (WASM)
Rust یکی از زبان‌هایی است که به خوبی از WebAssembly پشتیبانی می‌کند و می‌تواند برای توسعه اپلیکیشن‌های تحت‌وب با کارایی بالا استفاده شود.
۶. رمزارز و بلاک‌چین
پروژه‌هایی مثل Solana و Polkadot با Rust توسعه داده شده‌اند.
🧠 چرا Rust تا این حد محبوب است؟
- خطایابی در زمان کامپایل به جای زمان اجرا
- حذف کامل خطاهای حافظه
- پرفورمنس بالا در سطح ++C
- یادگیری عمیق مفاهیم سیستم‌نویسی با ساختاری ایمن
- جامعه‌ی کاربری بسیار فعال و مستندات قدرتمند
🔍 مقایسه Rust با زبان‌های دیگر
| ویژگی | Rust | ++C | Go | Python |
|---|---|---|---|---|
| سرعت اجرا | بسیار بالا | بسیار بالا | بالا | متوسط |
| ایمنی حافظه | بسیار بالا | پایین | متوسط | بالا |
| مدیریت حافظه | بدون GC | دستی | GC دارد | GC دارد |
| یادگیری | متوسط تا سخت | سخت | آسان | بسیار آسان |
| هم‌روندی | عالی | پیچیده | ساده | ضعیف |
💡 چند پروژه معروف که با Rust نوشته شده‌اند:
- Firefox Servo Engine
- Dropbox file sync engine
- Cloudflare tools
- Solana blockchain
- Parity Ethereum client
- AWS Firecracker
📦 ابزارهای مهم در اکوسیستم Rust
- Cargo: ابزار مدیریت بسته‌ها (Package Manager)
- Crates.io: مخزن مرکزی کتابخانه‌ها
- Rustup: نصب و مدیریت نسخه‌های Rust
- Clippy: تحلیل‌گر سبک کد
- Rustfmt: فرمت‌کننده خودکار کدها
